Jak należy składać kondolencje?

W Polsce przyjęła się tradycja, że składanie kondolencji ma miejsce bezpośrednio po zakończeniu ceremonii pogrzebowej lub tuż po ogłoszeniu informacji z powodu straty bliskiej osoby. Rodzina zmarłego ma pełne prawo do tego, aby poprosić osoby uczestniczące w pochówku o rezygnację ze składania kondolencji i pocieszania członków rodziny.

Często zdarza się, że żal po śmierci zmarłej osoby paraliżuje żałobników, a kondolencje pogłębiają tylko smutek. W takich sytuacjach lepiej zrezygnować ze złożenia kondolencji i przełożyć tę rozmowę na inny termin. Alternatywnie można zdecydować się na złożenie kondolencji SMS. To nowoczesna forma przekazywania szczerego żalu z powodu odejścia kogoś bliskiego z tego świata.

Składanie kondolencji - jak elegancko okazać współczucie?

Jak w takim razie złożyć wyrazy współczucia, aby nikogo nie urazić i okazać wsparcie bliskim zmarłego? Najlepiej dostosować się do przyjętych tradycji pogrzebowych, a także prób rodziny zmarłego, o ile takie zostały wystosowane. Przyjmuje się, że kondolencje składamy tak, aby szczerze wyrazić współczucie i spokojnie powiedzieć, że jest nam przykro z powodu śmierci konkretnej osoby.

Poniżej przedstawiamy kilka porad, które pomogą Ci zwięźle i taktownie przekazać kondolencje. Możesz je wysłać listownie lub wygłosić osobiście podczas spotkania z rodziną w dniu pochówku zmarłego.

1. Nie uśmiechaj się nadmiernie - to może zostać odebrane negatywnie, szczególnie przez osoby pogrążone w żałobie. Postaraj się zachować neutralny wyraz twarzy i spokojny ton głosu.
2. Postaraj się porozmawiać z członkami najbliższej rodziny zmarłego - to często dobra forma wsparcia, szczególnie w trakcie tak traumatycznego przeżycia, jakim jest śmierć bliskiej osoby.
3. Nigdy nie czytaj kondolencji napisanych na kartce. Jeśli już zdecydujesz się osobiście złożyć kondolencje - postaraj się wygłosić je prosto z serca. Raczej unikaj gotowych formułek, które nie brzmią profesjonalnie ani szczerze.
4. Nie narzucaj się z kondolencjami - forma wyrażenia współczucia może być tylko obecnością na ceremonii pochówku. Jeśli rodzina nie życzy sobie rozmowy i przekazywania kondolencji osobiście, nie rób tego na siłę. Prawdopodobnie sprawisz osobom pogrążonym w żałobie jeszcze większy ból.

Kondolencje składamy zazwyczaj tak, aby miały podniosły charakter oraz były naturalnym odruchem, czyli formą wyrażania żalu bez przymusu. Czy zawsze wypada złożyć kondolencje? Niekoniecznie. Tak naprawdę wiele zależy od tego, jakie są relacje pomiędzy osobom wyrażającą współczucie a żałobnikami.

Możemy wskazać na trzy proste zasady składania kondolencji. Wbrew pozorom nie musisz wykorzystywać wzorów kondolencji z powodu straty bliskiej osoby, aby wyrazić swój żal. Zastosuj się do trzech wskazówek, a nawet kondolencje SMS będą taktowne i szczere.

1. Prostota - wylewne monologi są raczej niewskazane w trakcie rozmowy telefonicznej lub osobistego składania kondolencji. Czasem lepiej po prostu powiedzieć dwa krótkie zdania aniżeli rozwodzić się na kilkanaście minut. To naprawdę męczy osoby pogrążone w żałobie.
2. Wsparcie żałobników - jeśli to możliwe, zaoferowanie swojej pomocy w organizacji pogrzebu będzie dobrym pomysłem. Możesz też wskazać żałobnikom usługi pogrzebowe, z których warto skorzystać. Takie działania sprawdzą się tylko wtedy, kiedy składasz kondolencje jeszcze przed ceremonią pogrzebową, np. tuż po śmierci danej osoby. 
3. Unikanie życiowych mądrości - nie pouczaj bliskich zmarłych osób. Możesz przekazać im kilka praktycznych porad, o ile te rzeczywiście będą przydatne. Niemniej jednak - lepiej życzyć żałobnikom szybkiego powrotu do pełni sił po smutnej żałobie niż próbować przekonać do swoich racji.

Pamiętaj, że sposób przekazywania kondolencji ma ogromne znaczenie. Dla osoby będącej w żałobie krótka rozmowa z przekazaniem kondolencji może być mocnym wsparciem w trudnych chwilach. Jeśli masz taką możliwość, wybierz formę wyrażania żalu, która nie urazi żałobników i jednocześnie będzie dla nich wsparciem psychicznym.

Złożenie kondolencji rodzinie - czego nie mówić w dniu pochówku?

Są pewne zasady, które mówią o tym, jakich zwrotów i stwierdzeń warto unikać, aby nie urazić żadnej osoby z najbliższego otoczenia zmarłego. Staraj się nigdy nie pogłębiać żalu i przygnębienia żałobników. Jak zatem zachować się w trakcie pogrzebu? W celu złożenia kondolencji możesz udać się w kierunku rodziny zmarłego po zakończonej ceremonii pochówku i zwrócić się do nich słowami "Proszę przyjąć najszczersze kondolencje". To standardowe słowa, aczkolwiek mogą płynąć prosto z serca i być ukojeniem dla złamanego serca osób pogrążonych w żałobie.

W trakcie składania kondolencji należy wykazać się maksymalną empatią, taktem i elegancją. Warto też wykorzystać dwie wskazówki, dzięki którym żałobna forma wyrażania żalu w kierunku rodziny zmarłego nie będzie odebrana negatywnie.

1. Nie wysilaj się, aby członków pogrążonej w żałobie rodziny. Próby rozweselenia często powodują niezręczne sytuacje, które mogą być opacznie zrozumiane przez żałobników.
2. Unikaj dawania "dobrych" rad rodzinie zmarłego. Pod żadnym pozorem nie próbuj wypytywać rodziny o plany na najbliższą przyszłość lub – co gorsza – pytać o spadek. Takie zachowania w chwili składania kondolencji są niedopuszczalne.

Wyróżniamy też pewne stwierdzenia, które powodują że forma wyrażania żalu przybiera nieodpowiednią formę. Poniższych słów kategorycznie trzeba unikać, szczególnie jeśli nie chcesz urazić nikogo z rodziny zmarłej osoby.

• "Straszna tragedia. Jak wy sobie teraz poradzicie?",
• "Co zrobicie z dziećmi? Teraz wszystko się zmieni na gorsze.",
• "Przecież ... był dla Ciebie wszystkim. Jak Ty to przeżyjesz?".

Takie stwierdzenia mogą wyrządzić prawdziwy ból osobie, która straciła w ostatnim czasie kogoś bliskiego. To tylko kilka wskazań, czego uniknąć, aby nie wprowadzić negatywnych emocji w trakcie składania kondolencji.

Kiedy należy składać kondolencje?

Żal z powodu straty bliskich osób można wyrazić na wiele sposobów. Nowoczesna forma przekazywania kondolencji w wiadomości tekstowej sprawdza się nadwyraz dobrze, choć przez osoby starsze może być odebrana negatywnie. Jeśli z żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci kogoś znajomego i chcemy przekazać szczere kondolencje osobom pogrążonym w smutku i żałobie, możemy to zrobić na kilka sposobów:

• listownie,
• osobiście tuż po śmierci zmarłego,
• osobiście w dniu ceremonii pogrzebowej,
• w formie wiadomości SMS,
• przez połączenie telefoniczne.

Składanie kondolencji nie jest obowiązkiem osób, które uczestniczą w ostatnim pożegnaniu osoby zmarłej. W Polsce to tradycja, dzięki której osoba pogrążona w żałobie czuje wsparcie i obecność innych osób.

Kondolencje jako forma wyrażania żalu - co powiedzieć w takiej sytuacji?

Najczęściej stosowaną formą przekazywania kondolencji jest rozmowa twarzą w twarz z żałobnikami. Aby wyrazy współczucia były odebrane jako akt szczerości i prawdziwego żalu, warto użyć takich zwrotów, jak:

• "Składam najszczersze wyrazy współczucia. To ogromna strata dla nas wszystkich.",
• "Proszę przyjąć moje wyrazy współczucia. W razie potrzeby służę pomocą.",
• "Nie wyobrażam sobie, jak wielką stratę przeżywa cała rodzina. Zmarły był naprawdę dobrym człowiekiem. Niech spoczywa w pokoju.".

Oczywiście jest znacznie więcej zwrotów, które można wykorzystać w trakcie składania kondolencji po śmierci konkretnej osoby. Jeśli zmarły był częścią naszej najbliższej rodziny, kondolencje będą nieco bardziej osobiste. W przypadku odejścia osoby niespokrewnionej składane wyrazy współczucia mają charakter oficjalny i wyniosły.